| Description |
Được tổ chức vào ngày rằm tháng Giêng hằng năm. Nhân vật được thờ là vua Miêu Tĩnh (Mạc Thái Tổ), vua Cao Quyết, thánh Cao Sơn - Quý Minh đại vương.
Lễ hội Ná Nhèm gắn liền với sự tích đánh giặc giữ làng và các hoạt động văn hóa, các trò chơi, trò diễn của người Tày, xã Trấn Yên, huyện Bắc Sơn vào ngày Rằm tháng Giêng. Trong lễ hội, các thanh niên tham gia rước kiệu đều bôi mặt nhọ với ý nghĩa nhằm đánh lạc hướng những linh hồn giặc, cũng như chống gieo dịch bệnh, tai họa. Do vậy, lễ hội Ná Nhèm được người Tày gọi là lễ hội nhọ mặt.
Diễn trình gồm 7 nội dung: Mộc dục; rước nước; rước long ngai, bài vị đức Vua từ đình Làng Mỏ ra cạnh miếu Xa Vùn; trò diễn đánh đại đao, gươm mác và cung tiến lễ vật của 2 đoàn quân tướng nước Ngô và nước Lào; trò diễn sĩ - nông - công - thương, ngư - tiều - canh - mục; màn Giáo Thiên lôi của ông tướng; rước long ngai bài vị của đức Vua từ đình tạm về đình Làng Mỏ. Chủ trì là các ông mo, ông hội. Lễ vật là các loại cây giống.
Độc đáo nhất là trò diễn Tàng thinh - Mặt nguyệt - linh vật sinh thực khí. Nghi thức cung tiến lễ vật gồm hai biểu tượng linh vật sinh thực khí là: tàng thinh (sinh thực khí nam) và mặt nguyệt (sinh thực khí nữ), để cầu mong con đàn cháu đống, sinh sôi nảy nở; dâng lúa, ngô, dâu… nhằm cầu mùa màng bội thu, người dân có cuộc sống đầy đủ, ấm no.
Lễ hội Ná Nhèm có rất nhiều nội dung liên quan đến tưởng niệm vua Mạc như: tục rước nước - rước Vua, tục thờ Thái tổ Mạc Đăng Dung, ẩn dưới việc thờ cây đại đao, trò diễn đánh đại đao tại lễ hội, tục cung tiến lễ vật trong tiếng hô “vạn tuế”; việc ông Tướng mượn lời giáo để xưng “Trời sinh Tôi xuống”; sự khớp nối về thời điểm chạy loạn (1677) và sự hiện diện đến đời thứ 14 của họ Hoàng và họ Bế ở cửa đình Làng Mỏ.
|
