| Description |
Dụng cụ dệt vải lanh gồm các dụng cụ đơn giản để sơ chế sợi lanh như: cối giã, thớt lăn, guồng thu tháo sợi và các dụng cụ phức tạp để dệt như khuôn kéo sợi, khuôn tạo mắt, bộ khung dệt vải (Ống ngăn Chìa Mùa; bìa gỗ hình chữ I; con thoi; lược; chìa mùa; khung dệt - được cấu tạo bởi 06 bộ phận: thân khung; trục quấn sợi; bộ nâng sợi; cái dập sợi; trục quấn vải; đai buộc lưng).
Quy trình tạo ra một tấm thổ cẩm Lùng Tám từ khi trồng lanh cho đến khi hình thành một sản phẩm thổ cẩm phải trải qua 41 công đoạn hoàn toàn thủ công như: chọn nương, làm đất; gieo hạt; chăm sóc cây; cắt cây; phân loại cây; phơi; tước; giã sợi; nối sợi; guồng se sợi; guồng thu và tháo sợi; luộc sợi; ủ sợi; giặt sợi; luộc sợi trắng bằng sáp ong; lăn sợi; tháo sợi trắng... Có sợi lanh tốt, người thợ dệt thực hiện các công đoạn xếp sợi dọc, móc sợi vào lược, cho sợi vào bìa gỗ, kéo sợi vào khung, dệt vải, ngâm vải mới dệt trong tro bếp, giặt vải, phơi vải thô, lăn vải thô, chế tạo màu nhuộm, nhuộm vải, giặt vải đã nhuộm, phơi vải, lăn vải, vẽ, in sáp ong, nhuộm sau khi vẽ sáp ong, phơi vải, nhúng vải trong nước sôi, cắt vải, ghép vải, thêu hoa văn trên sản phẩm, phân loại, đóng gói và tiêu thụ sản phẩm.
Những kỹ thuật như: Làm sợi; Nhuộm chàm; Vẽ sáp ong và Dệt của người Lùng Tám đã trở thành “báu vật” của người Mông nơi đây. Toàn bộ các công đoạn, chủ yếu do phụ nữ đảm nhiệm. Màu vải là màu tự nhiên, từ cây, củ và lá rừng. Họ dệt bằng khung cửi đai lưng. Họ kiêng nam giới đến gần khi phụ nữ căng sợi luồn vào khung, vì sợi đứt và bị luồn nhầm. Sản phẩm chính là thổ cẩm từ lanh. Thổ cẩm sau đó được sáng tạo thành các sản phẩm từ trang phục, lễ phục cho đến đồ lưu niệm. Trong các nghi lễ cúng giải hạn, cúng bảo vệ gia đình… họ dùng vải lanh.
|
