| Description |
Hàng năm, người Phù Lá ở xã Nàn Sỉn thường tổ chức lễ cúng rừng (lau pỉn phù) vào ngày cuối tháng giêng âm lịch. Người Phù Lá quan niệm thần rừng luôn có vai trò rất quan trọng trong đời sống của họ, là nơi che chở cho cuộc sống con người. Lễ do già làng chủ trì. Địa điểm thường ở sát rừng, có mặt bằng rộng. Họ dựng bàn thờ làm bằng tre, nứa mái gianh không bị cụt ngọn, có 4 chân cao khoảng 1m, dài khoảng 1m, trên mặt trải bằng nứa bàn thờ rộng 1m, dài 2m. Các gia đình đóng góp lễ vật và tiền để tổ chức chung. Mỗi gia đình phải đóng góp một con gà, một bát gạo, một chai rượu, theo những quy định của cộng đồng làng bản.
Trong lễ cúng rừng của người Phù Lá, già làng thường kiêm thầy cúng, sẽ chuẩn bị đồ lễ theo phong tục cổ truyền. Thầy cúng phải chuẩn bị những dụng cụ để cúng trước ngày diễn ra lễ cúng rừng 2 ngày, vào rừng lấy cây (chả mù sài) về đẽo thành một cây kiếm gỗ, dài khoảng 70cm, sau đó bôi than đen vào kiếm, đồng thời tập hợp các trẻ nhỏ từ 10 - 15 đứa, đến ngày đi cúng sẽ bôi than đen vào mặt lũ trẻ để làm phép. Ngoài ra ông ta còn phải làm 2 mảnh mấu tre để làm vật xin âm dương trong khi cúng. Thầy cúng cầm kiếm chỉ về phía rừng cấm, vào bàn thờ rồi khấn mời thần rừng trở về nhận lễ và phù hộ cho dân bản. Thầy cúng khấn xong rót rượu ra các chén trên bàn thờ để mời thần rừng và thổ địa về hưởng thực chứng kiến cho lòng thành của dân làng. Đến trưa buổi lễ cúng rừng, cả bản ăn uống tại rừng xong, sau đó họ về nhà, 3 ngày sau quay lại dọn dẹp. Họ kiêng kỵ phụ nữ chửa và không “sạch sẽ” không được tham dự nghi lễ. Sau lễ, mỗi nhà sẽ làm cờ “phúng mánh” treo ở cửa để cầu may mắn cho cả năm. Cờ phúng mánh treo lên để cầu mong những điều may mắn sẽ đến với gia đình, người và vật nuôi được khoẻ mạnh, lá cờ phúng mánh đó cứ 3 năm gia đình lại thay một lần vào ngày lễ cúng rừng của làng bản.
Đây là nghi lễ tín ngưỡng dân gian có ý nghĩa bảo vệ môi trường sinh thái và cầu phúc có giá trị nhân văn sâu sắc của dân tộc Phù Lá ở xã Nàn Sỉn. Lễ hội cúng rừng nhằm cầu mong thần rừng sẽ bảo vệ bản làng bình yên, cầu cho người dân sức khỏe, đoàn kết, mùa màng bội thu. Thông qua lễ cúng rừng cộng đồng người Phù lá ở xã Nàn Sỉn thêm đoàn kết, giáo dục thế hệ con cháu bảo vệ, gìn giữ rừng và văn hóa truyền thống của tộc người Phù Lá. Với những giá trị tốt đẹp, quan trọng, Lễ hội Cúng rừng của người Phù Lá, xã Nàn Sỉn (huyện Xín Mần) đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2018. |
